Omnis definitio in iure civili periculosa est:
parum est enim, ut non subverti posset

DZIAŁ SPADKU

Pierwszym etapem spadkobrania jest określenie kręgu spadkobierców oraz w jakiej części dziedziczą spadek. Kolejnym etapem zaś jest dokonanie działu spadku - czyli faktyczne podzielenie masy spadkowej między uprawnionych spadkobierców.

Istotnym jest, iż współspadkobiercy, nie muszą dokonywać działu spadku, albowiem ustawa nie nakłada na nich takiego obowiązku. Najczęściej po spadkodawcy dziedziczy jednak kilka osób. Jeżeli zatem spadek przypada kilku spadkobiercom, to do wspólności majątku spadkowego stosowane są przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych. Sytuacja taka często jednak szybko staje się niekomfortowa dla współwłaścicieli. Stąd też, w takich sytuacjach konieczne staje się przeprowadzenie działu spadku.

Podział spadku może nastąpić poprzez zawarcie umowy między spadkobiercami bądź przez orzeczenie sądu. Każda z osób uprawnionych do spadku może dochodzić działu spadku przed sądem, jeżeli spadkobiercy nie są zgodni co do jego dokonania.

Szczególna sytuacja ma miejsce, jeżeli do schedy spadkowej należy nieruchomość. W takim wypadku dokonanie działu spadku może nastąpić w formie ugody sadowej lub notarialnej albo na drodze procesu sądowego.

Celem działu spadku jest definitywny podział i rozliczenie masy spadkowej miedzy spadkobiercami, tj. ustalenie zasad spłat czy ustalenie warunków obejmujących zniesienie współwłasności. Jest to skomplikowany i dość konfliktowy moment fizycznego podziału masy spadkowej, która wymaga wiedzy prawnej i podatkowej, aby sposób podziału miedzy spadkobiercami nie był krzywdzący dla uczestników, a nadto zgodny z ustawą i wolą spadkodawcy.

Jak już wspomniano, w przypadku, gdy nie ma zgody między spadkobiercami w kwestii podziału spadku, działu takiego można dochodzić przed sądem rejonowym miejsca ostatniego zamieszkania spadkodawcy, w postępowaniu nieprocesowym.

Osoby, które mogą wystąpić z wnioskiem o dział spadku przed sądem to: każdy spadkobierca, nabywca spadku, prokurator i Rzecznik Praw Obywatelskich.

Sąd może dokonać podziału spadku na trzy sposoby:

• podział fizyczny wszystkich przedmiotów wchodzących w skład spadku, czyli rozdzielenie ich pomiędzy wszystkich spadkobierców proporcjonalnie do przysługujących im udziałów w spadku;
• przyznanie przedmiotów jednemu bądź kilku spadkobiercom, z koniecznością ustalenia obowiązku spłaty pozostałych spadkobierców;
• podział cywilny składników majątkowych, czyli sprzedaż majątku spadkowego i rozdzielenie sumy uzyskanej ze sprzedaży pomiędzy wszystkich spadkobierców proporcjonalnie do ich udziałów spadkowych.

Wskazać należy, iż sąd zawsze bierze pod uwagę możliwości podziału spadku zaproponowane ówcześnie przez spadkobierców, jednakże odrzuci je, jeżeli są sprzeczne z prawem bądź godzą w interesy osób uprawnionych do spadku.

W związku z zawiłością powyżej opisanego postępowania i trudności interpretacyjnych jakie ze sobą niesie, jeżeli poszukują Państwo pomocy w przedmiotowej materii, proszę o kontakt z moją Kancelarią.